آجر خاکستر بادی

(ویژگی‌ها، کاربردها و معایب)

در این مقاله به بررسی و معرفی آجر خاکستر بادی که از جدیدترین انواع مصالح ساختمانی است می‌پردازیم و مواد اولیه، ویژگی‌ها و کاربردهای آن می‌پردازیم.

آجرهای خاکستر بادی، به عنوان جایگزینی برای آجرهای رسی به بازار معرفی شده است، که به مراتب با کیفیت‌تر و پیشرفته‌تر از آجرهای معمولی هستند. این نوع آجرها به نسبت آجرهای رسی مزایای بیشتری را برای پیمانکاران فرام می‌آورد؛ که آنرا برای ساخت و ساز گزینه‌ای مطلوب تبدیل کرده است. علاوه بر آن آجرهای خاکستر بادی در حفظ محیط زیست نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند وباعث حفظ منابع طبیعی می‌شوند.

خاکستر بادی چیست؟

پیش از اینکه به سراغ معرفی آجر خاکستر بادی برویم، ابتدا به بررسی اصلی ترین ماده سازنده آن یعنی خاکستر بادی می‌پردازم. خاکستر بادی (fly ash) از مواد افزودنی پوزولانی است. اینگونه مواد افزودنی به تنهایی خاصیت سیمانی ندارد. اما اگر این افزودنی‌ها را با آهک ترکیب کرده و در مجاورت رطوبت قرار دهید، خاصیت سیمانی پیدا می‌کند.
طبق تعریف مقررات ملی ساختمان مبحث نهم نیز تعریف خاکستر بادی بدین گونه است: خاکستر بادی از محصولات فرعی سوخت ذغال سنگ است، که شامل موادی همچون سیلیس، آلومین و اکسیدهای کلسیم و آهن است.
عوامل متعددی می‌تواند بر روی خواص و کیفیت خاکستر بادی تاثیر بگذارد، که مهم‌ترین آنها نوع ذغال سنگ و ترکیب آن، شرایط احتراق شامل درجه حرارت و میزان اکسیژن مورد نیاز برای سوختن، آسیاب مورد استفاده برای خرد کردن ذغال سنگ، نوع کوره و حتی سرعت سرد شدن ذرات می‌باشد. پس از سرد شدن ذرات، فیلترهای مخصوص، خاکسترهای بادی به صورت غبار جمع آوری می‌کند. از آثار مطلوب این ماده می‌توان به بهبود خواص تازه و سخت شده آن اشاره کرد.

مقاله پیشنهادی : چه آجری را برای ساخت و ساز خود به کار ببریم؟

انتخاب آجر با کیفیت

آجرهای خاکستر بادی

آجرهای خاکستر بادی یکی از مصالح ساختمانی، که از خاکسترهای بادی کلاس c و کلاس f، تحت فشار 28 مگا پاسکال یا 272 اتمسفر فشرده می‌شود. سپس به مدت 24 ساعت در حمام بخار با دمای 66 درجه سلیسیوس قرار داده می‌شود و از طرفی توسط یک عامل ورودی هوا سفت می‌شوند. پس از آن آجرهای خاکستر بادی را در بیش از 100 چرخه ذوب انجماد قرار می‌دهند.
این نوع آجرها دارای غلظت کلسیم اکسید بالایی هستند، به همین دلیل با نام آجرهای (خود سیمانی) نیز معروف هستند. روش ساختی که طی آن آجر fly ash تولید می‌شود، به نسبت دیگر آجرهای رسی مقرون به صرفه‌تر بوده و از طرفی باعث کاهش مصرف انرژی و کاهش آلودگی جیوه می‌شود.

استفاده از ضایعات ذغال سنگ حتی در گذشته نیز رواج داشته است و به عنوان ضایعات از خانه‌ها و مکان‌های مورد استفاده جمع آوری می ‌شده است. خاکستر ذغال سنگ را نیز جمع آوری می‌کردند و به آجر پزی‌های محلی تحویل می‌دادند تا با ترکیب آن با خاک رس آجر با کیفیتی تولید کنند.

مواد اولیه تولید آجر خاکستر بادی

خاکستر بادی (60 درصد)
پودر سنگ یا ماسه (30 درصد)
سیمان پرتلند (10 درصد)

ویژگی‌های آجر خاکستر بادی

این آجر از لحاظ ظاهری دارای رنگ سیمانی یکدست می‌باشد و به پلاستر نیازی ندارد. از طرفی انتقال حرارت ندارد و به عنوان عایق در برابر دما و صدا عمل می‌کند. آجر خاکستر بادی به دلیل ساختاری که دارد اجازه عبور حریق و آتش را نمی‌دهد.
این مصالح ساختمانی بسیار با دوام بوده و جذب رطوبت آن نیز (6 تا 12) درصد می‌باشد، که مقاومت خوبی در برابر رطوبت به شمار می آید.

کاربرد های خاکستر بادی

خاکستر بادی علاوه بر انکه ماده اصلی در تولید بسیاری از محصولات سیمانی مانند آجر است، در ساخت بلوک‌های بتنی و بتن ریزی استفاده می‌شود. دیگر استفاده‌های رایج آن در پیاده‌روهای بتنی یا پیاده‌روهایی PCC می‌باشد.

علاوه بر آن در پروژه‌های راه سازی که از PCC استفاده می‌شود به میزان زیادی بتن نیاز است، بنابراین جایگزین کردن خاکستر بادی بسیار به صرفه‌تر می‌باشد. از fly ash در پر کردن و خاکریزی معادن نیز استفاده می‌گردد.

مقاله پیشنهادی : چگونه پسماند معادن را باید مدیریت کرد؟

مدیریت پسماند معادن

معایب آجر خاکستر بادی

1. تمامی آجرهای خاکستر بادی برای ساخت و ساز کیفیت لازم را ندارند. اغلب آجرهایی که در نیروگاه برق تولید می‌شوند، مشابه بتن هستند؛ اما آجرهای دیگر به اصلاح نیاز دارند. برای اینکه این معایب برای آجر پیش نیاید؛ باید از خاکستر بادی با کیفیت استفاده شود.

2. فرآیند عمل آوری آجر نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است و اگر اصولی انجام نشود؛ آجر کیفیت مناسب برای ساخت و ساز را نخوهد داشت. آجرهایی که از کیفیت کافی برخوردار نباشند، می‌تواند بر روی بتن اثر منفی بگذارد و با افزایش نفوذ پذیری، باعث آسیب به سازه شود.

3. آجر خاکستر بادی به نسبت آجرهای رسی سطح صاف و نرمی دارند، به همین دلیل این آجرها چسبندگی کمتری به بتن دارند.

4. این آجرها تنها برای استفاده در مناطق گرمسیر یا نیمه گرم است؛ چراکه آجر خاکستر بادی گرما را جذب نمی‌کند.

خاکستر بادی (fly ash) چه تاثیری بر محیط زیست و فناوری دارد؟

خاکستر بادی به تنهایی می‌تواند آثار مخربی بر روی محیط زیست و همچنین سلامتی انسان بگذارد. بنابراین دفع آن از مهم‌ترین اقداماتی است، که در راستای حفظ محیط زیست، باید اولویت داشته باشد. هر چند در گذشته، خاکستر بادی در جو منتشر می‌شد که آلودگی جو را در پی داشت. اما امروزه خاکستر بادی را با رسوب دهنده‌های الکترواستاتیک جمع آوری می‌کنند و از پخش آن در جو جلوگیری می‌کنند و در صنعت آنرا به کار می‌گیرند.

همچنینی خاکستر بادی، بتن را قوی‌تر و با کیفیت‌تر می‌کند و توجه فناوران بتن و شرکت‌های دولتی را به خود جلب کرده است.